Apothekers worden regelmatig geconfronteerd met een voorschrift voor clobetasolpropionaat 0,05% orale gel TMF.  Het TMF bevat echter geen gestandaardiseerde formule voor het bereiden van deze mondgel.  Waar dit misverstand vandaan komt, is ons niet duidelijk.  Wat nu?

Plaatsbepaling
Clobetasolpropionaat kan oromucosaal gebruikt worden voor de behandeling van orale lichen planus (OLP).  Lichen planus is een inflammatoire aandoening van huid en slijmvliezen.  De meest voorkomende vorm is OLP waarbij vooral de mondholte is aangetast. 
Voor de behandeling van OLP gaat ter verlichting van de klachten de voorkeur uit naar een klasse 3 of klasse 4 corticosteroïde.  Clobetasolpropionaat is een zeer sterk werkend corticosteroïd (klasse 4). Oromucosaal gebruikt, onderdrukt het de ontstekingsreactie en vermindert het pijn, jeuk en zwelling. Het effect treedt op na enkele dagen.  Bij minder ernstige symptomen kunnen ook klasse 2 corticosteroïden, zoals triamcinolonacetonide, voorgeschreven worden.

Orormucosale toediening van clobetasolpropionaat kan onder vorm van een mondpasta.  Een mondpasta zal zich beter aan het mondslijmvlies hechten onder invloed van speeksel dan een mondgel, zodat de lokale werking bevorderd wordt.  Indien er problemen zijn bij het lokaal aanbrengen of bij uitgebreide OLP is een mondspoeling een alternatief. 
 

Hoe voorschrijven?

Clobetasolpropionaat mondpasta 0,05% 
In het Formularium der Nederlandse Apothekers (FNA) is een formule opgenomen voor een triamcinolonacetonide mondpasta 0,1%.  Naar analogie vermeldt het FNA het toevoegen van 0,05% clobetasolpropionaat aan de hypromellosezalf 20% FNA.

U kan de samenstelling van de formule terugvinden op onze website, gewoon op de link klikken. 
U vindt er ook de formule voor de hypromellosezalf 20% FNA en de triamcinolonacetonide mondpasta 0,1% FNA terug.

Voor de bereiding wordt clobetasolpropionaat (10%-trituratie) gedispergeerd in een gelijke hoeveelheid propyleenglycol.  Deze dispersie wordt dan vervolgens gemengd met de hypromellosezalf.  Indien gewenst kan een smaakcorrigens toegevoegd worden (maximum 15 druppels pepermuntolie of 650 mg natriumsaccharinaat per 100 g zalf).

• Posologie (volwassenen): aanvankelijk 3 keer per dag lokaal aanbrengen (zonder uitstrijken). 
  Bij verbetering: onderhoudsbehandeling: 1 keer per dag voor het slapen gaan. 
  Na het gebruik minimaal een half uur niets eten of drinken. 

• Houdbaarheid clobetasolpropionaat 0,05% mondpasta: 1 maand, bij een temperatuur tussen 15 °C en 25 °C, tegen lichtinvloed beschermen.
  Houdbaarheid triamcinolonacetonide 0,1% mondpasta: 6 maanden, bij een temperatuur tussen 15 °C en 25 °C , tegen lichtinvloed beschermen.

Clobetasolpropionaat mondspoeling 0,25 mg/ml FNA 
In het FNA is een formule opgenomen voor een clobetasolpropionaat mondspoeling 0,25 mg/ml in Miglyol 812.  U kan de samenstelling van de FNA formule terugvinden op onze website, gewoon op de link klikken.

Hoewel het even kan duren, lost clobetasolpropionaat goed op in Miglyol 812, waardoor er geen problemen zijn met de fysische stabiliteit. Verwarmen is niet nodig.  De mondspoeling bevat geen water, een bewaarmiddel is dus niet nodig.  De smaak van de mondspoeling is neutraal, wat goed door patiënten wordt verdragen. 

• Posologie (volwassenen): aanvankelijk 3 keer per dag spoelen met 10 ml, gedurende ten minste 1 minuut, daarna uitspuwen en niet doorslikken. 
  Bij verbetering: onderhoudsbehandeling: 1 keer per dag spoelen voor het slapen gaan. 
  Na het gebruik minimaal een half uur niets eten of drinken.

• Houdbaarheid: 1 maand, bij een temperatuur tussen 15 °C en 25 °C, bruine fles.