Sinds 1 november 2024 zijn alle geneesmiddelen op basis van fusidinezuur (ook als ze in de apotheek bereid zijn) enkel nog op voorschrift verkrijgbaar. 

Plaatsbepaling
Fusidinezuur is een antibioticum gebruikt voor het behandelen van bacteriële huidinfecties, zoals bijvoorbeeld impetigo.  Het gebruik ervan als topische behandeling bevordert echter de resistentie van Staphylococcus aureus.  Aangezien fusidinezuur 2 % volgens de BAPCOC gids de eerste keuze behandeling voor impetigo blijft en er ook gevallen zijn van co-resistentie voor mupirocine (absoluut voorbehouden voor MRSA-bestrijding), vormt die resistentie een probleem.

In de strijd tegen de antibioticaresistentie is de voorschriftplicht dan ook een preventieve maatregel om het gebruik van geneesmiddelen met fusidinezuur beter te controleren en overmatig en onjuist gebruik ervan tegen te gaan.

Alternatief als OTC-behandeling
Omwille van de resistentieproblematiek is het dan ook absoluut tegenaangewezen om als alternatief voor fusidinezuur andere (niet voorschriftplichtige) antibioticumcrèmes als zelfzorggeneesmiddel af te leveren.

In het Verenigd Koninkrijk is men van mening om lokale, niet ernstige impetigo eerst te behandelen met een 1% waterstofperoxide crème (Crystacide 1 % cream, 2 tot 3 maal per dag gedurende 5 dagen).  In Frankrijk is een 1 % waterstofperoxide crème met verlengde werking, Auréocyde crème, op de markt.  In de Verenigde Staten wordt een 2,4 % waterstofperoxide crème voorgesteld in de behandeling van oppervlakkige huidinfecties. Hoe hoger de concentratie, hoe groter echter de kans op een branderig gevoel.  Hoewel dit niet opgenomen is in de BAPCOC-richtlijnen en er geen specialiteit bestaat op de Belgische markt, kan een waterstofperoxide crème een optie zijn indien enkel een OTC-behandeling mogelijk is.  Er zijn bovendien geen aanwijzingen voor de ontwikkeling van resistentie tegen waterstofperoxide. 

Wegens onvoldoende bewijs van hun werkzaamheid worden lokale antiseptica niet aanbevolen bij impetigo als primaire behandeling, maar voor andere geïnfecteerde (niet open) wonden kan een 1 % chloorhexidinecrème een alternatief zijn.  Antiseptica zijn in dit geval sowieso te verkiezen boven lokaal aangewende antibiotica.  Er zijn beperkte gegevens dat honing wondgenezing kan bevorderen dus in sommige gevallen zou een antibacteriële honingzalf ook soelaas kunnen bieden.

Bereiding
Het Duits formularium DAC/NRF beschrijft een formule voor een 2,4 % waterstofperoxide hydrofiele crème, gebaseerd op een artikel uit de International Journal of Pharmaceutical Compounding (2008).  Analoog aan deze formule kan ook een 1 % waterstofperoxide crème bereid worden.   

U kan de samenstelling van deze formule terugvinden op onze website, gewoon op de link klikken.

• Waterstofperoxide hydrofiele crème 2,4 % DAC

Houdbaarheid: Het DAC geeft voor deze bereiding een houdbaarheid van 30 dagen. 
Een mogelijkheid om deze houdbaarheid te verlengen wordt in samenwerking met de Dienst voor Geneesmiddelenonderzoek (DGO) onderzocht.  Wordt vervolgd….

Indien een dringende OTC-behandeling noodzakelijk is, raden we in uitzonderlijke gevallen een snelle in situ officinale bereiding van waterstofperoxide (1 % of 2,4 %) in glycerol aan.

• Waterstofperoxide oplossing 2,4 % in glycerol DAC 

Houdbaarheid: Het DAC geeft voor deze bereiding een houdbaarheid van 4 weken, bij voorkeur te bewaren in de koelkast.